Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

ARKA PLAN

Kadın istihdamını artırma hedefine ulaşmak, işgücünün kadın katılımının düşük olduğu ve kadınlar için düşük istihdam fırsatlarının olduğu önemli bir toplumsal cinsiyet farkı ile nitelendiği Türkiye’de bir öncelik haline gelmiştir. Kadınlar, Türkiye nüfusunun neredeyse yarısını oluşturmaktadır (40 milyon), bununla birlikte Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan Temmuz 2019 verilerine göre işgücüne katılım oranı kadınlar için %34,5 iken i erkekler için %71,8'dir.

Kadınların çoğu işgücü piyasasının dışında kalırken, birçok kadın aslında kayıtdışı ekonomide çalışmaktadır. ILO'nun bakış açısından, sadece istihdam olanaklarına erişim değil aynı zamanda iş kalitesi ve çalışma koşulları da herkes için insana yakışır iş küresel hedefi için çok önemlidir.

Örneğin, ILO ve Avrupa Araştırma Kurumu (Eurofound) tarafından Mayıs 2019’da yayınlanan “Çalışma Koşullarına Küresel Bakış” adlı ortak rapor Program’ın İkinci Faz’ına tabi ana konular olan çalışma saatleri, cinsiyete dayalı ücret açıkları ve beceri geliştirme olanakları bakımından Türkiye de dahil olmak üzere dünya genelindeki iş kalitesine ilişkin çarpıcı bir karşılaştırmalı analiz sunmaktadır.

Rapora göre, AB’de çalışan işçilerin üçte biri yoğun çalışma (çok kısa bitirme tarihleri ve yüksek hızda çalışma) yaşarken; Türkiye’de ise çalışanların yarısı yoğun çalışma ile karşı karşıyadır. Çalışma süreleri, ülkeler arasında büyük farklılık göstermektedir; AB ülkelerinde çalışan işçilerin altıda biri haftada 48 saatten fazla çalışırken, Türkiye'de çalışanların neredeyse yarısı bunu yapmaktadır. Kore Cumhuriyeti'nde çalışanların %70'inden fazlası kendi kişisel veya ailevi durumlarıyla ilgilenmek için bir veya iki saat izin alabilirken rapora göre bu rakam Türkiye'de %20-40'tır. Ülke farkı olmaksızın, en düşük eğitim düzeyine sahip kişilerin büyüme ve becerilerini geliştirme olanaklarına erişimi daha az. Çalışırken yeni şeyler öğrendiklerini ifade eden kişilerin oranı AB'de %72 ile 84 arasında değişirken, bu oran Türkiye'de %57 ile daha düşüktür.

Dahası, Türkiye'deki kayıtdışı sektördeki yüksek kadın istihdamı oranları göz önüne alındığında, ILO'nun insana yakışır iş tanımının dört temel yapısına, diğer bir deyişle çalışma yaşamında standartlar ve temel haklar, sosyal diyalog, herkes için sosyal güvenlik ve üretken istihdama, uymaktan uzak olduğu sonucuna varılabilir.
“Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha İyi İşler: Türkiye’de Kadınların İnsana Yakışır İşlerle Güçlendirilmesi” Projesi Faz I, 2013-2018 yıllarında İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) finansmanı ile Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından uygulanmıştır.

Projenin Birinci Faz’ında politika düzeyinde ve ayrıca Türkiye'de kadın istihdamının güçlendirilmesini desteklemek amacıyla, kadınların insana yakışır iş fırsatlarına erişiminin sağlanması ile toplumsal cinsiyet eşitliği ve çalışma koşulları konusunda farkındalık yaratma bakımından önemli sonuçlar elde edilmiştir.

SIDA tarafından finanse edilen "Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler" Programı olarak tasarlanan Faz II, ILO Türkiye Ofisi'nin “Çalışma Yaşamında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Portföyü” kapsamında uygulanmaktadır.

Program kapsamında, kadınların istihdam olanaklarına erişimlerini teşvik etmek ve kadınların çalışma koşullarını iyileştirmek için Ankara, Bursa, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Konya illerinde çeşitli projeler yürütülecektir. Bu çerçevede, kadınların seçilmiş tekstil, ticaret ve ofis, gıda, genel hizmetler ve metal sektörlerinde çalışma koşullarını iyileştirmek için Kamu İstihdam Kurumu (İŞKUR), Çalışma Genel Müdürlüğü ve diğer ilgili kamu kurumları, işçi ve işveren örgütleri ve ayrıca özel sektör de dahil olmak üzere birçok kurumla ortak çalışmalar gerçekleştirilecektir.

Bu zorlukların üstesinden gelmek için, ILO Türkiye Ofisi, İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) aracılığıyla İsveç tarafından finanse edilen (3.280.481,10 USD) “Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler-II” (2019-2022) adlı kapsamlı bir program yürütmektedir.

Program hem kadın iş arayanların iş fırsatlarına erişimlerini desteklemeyi hem de çalışan kadınlar için insana yakışır çalışma koşullarının iyileştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.

Bu nedenle, program, insana yakışır çalışma koşullarında çalışan kadınların sayısını artırmak ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin desteklenmesine katkıda bulunmak için çalışma yaşamının temel aktörleriyle işbirliği içinde kadınların insana yakışır çalışmaya erişmesini engelleyen farklı zorluk boyutlarına odaklanan çeşitli projeler içermektedir.

Program Ankara, Bursa, İstanbul, Konya, Kocaeli, İzmir olmak üzere 6 pilot ilde yürütülmektedir.

Faz II ile ilgili daha fazla bilgi için: Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler Programı

İlgili Haberler

İlgili Yayınlar

2019

2018

2017

2016

İlgili Projeler

Faz I: “Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha İyi İşler: Türkiye’de Kadınların İnsana Yakışır İşlerle Güçlendirilmesi” Projesi