เมื่อดิฉันเข้ารับตำแหน่งผู้อำนวยการประจำภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิค องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ไอแอลโอ) ที่กรุงเทพฯ แรงงานทำงานบ้านเป็นประเด็นที่สำคัญสำหรับดิฉัน ภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค ไม่เป็นแต่เพียงบ้านของแรงงานทำงานบ้านจำนวนครึ่งหนึ่งของโลก แรงงานกลุ่มนี้ยังอยู่ในความสนใจส่วนตัวของดิฉันในหลายมิติ ทั้งเรื่องสิทธิแรงงานผู้หญิง สุขภาพ การจัดการที่อยู่อาศัย ความร่วมมือระหว่างประเทศและธรรมาภิบาลด้านการย้ายถิ่น

สำหรับเราหลายคน เป็นไปไม่ได้ที่จะคิดถึงเรื่องงานบ้านโดยปราศจากความรู้สึกร่วม ท่านผู้อ่านหลายๆ ท่าน อาจมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับแรงงานทำงานบ้าน ในช่วงวัยเด็ก ในช่วงหลังของชีวิตหรือสำหรับผู้ที่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษ หลายท่านสามารถช่วยเหลือจุนเจือครอบครัว หรือหารายได้เพิ่มเติมที่มาจากค่าจ้างจากการทำงานบ้าน

แรงงานทำงานบ้านทำเพื่อเรามากมาย ทำให้เราปลอดภัย มีความสะดวกสบาย ได้รับประทานอาหารที่ดีและทำให้เราสามารถออกไปหางานทำนอกบ้านได้ เมื่อนึกถึงงานบ้านจากประสบการณ์ของเรา ส่วนใหญ่มักเป็นประสบการณ์ที่ดี ความผูกพันอันเกิดจากการอยู่ร่วมชายคาเดียวกันและความรู้สึกที่ว่าแรงงานทำงานบ้านเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวเป็นแง่มุมที่ทำให้งานบ้าน ‘เป็นงานที่ไม่เหมือนงานอื่นๆ’

อย่างไรก็ตาม การรับรองอนุสัญญาไอแอลโอ ว่าด้วยแรงงานทำงานบ้านในปี 2554 เป็นการรับรองว่างานบ้านคือ ‘งานเช่นเดียวกับงานอื่นๆ’ อนุสัญญาฉบับบที่ 189 เป็นตราสารระหว่างประเทศฉบับแรกที่บัญญัติว่า ถึงแม้ว่างานบ้านจะมีลักษณะเฉพาะตัว แรงงานทำงานบ้านสมควรได้รับการคุ้มครองเช่นเดียวกับแรงงานอื่นๆ

อนุสัญญาได้สร้างพลังขับเคลื่อนใหม่ๆ ให้แก่แรงงานทำงานบ้านและพันธมิตรที่ร่วมต่อสู้กันมาเป็นเวลาหลายปีในการให้แรงงานทำงานบ้านได้รับสิทธิขั้นพื้นฐาน อาทิ การคุ้มครองค่าจ้างขั้นต่ำ สภาพการทำงานที่ปลอดภัย และการคุ้มครองจาการเลือกปฏิบัติ การยอมรับในระดับสากลนี้ยังคงความสำคัญยิ่ง เนื่องจากเราต่างทราบกันดีว่า สิบปีที่ผ่านมา แรงงานทำงานบ้านหลายต่อหลายคนที่ยังคงได้รับค่าจ้างที่ต่ำกว่าที่ควรจะเป็น ยังคงทำงานหนักเกินกว่าที่ควร ยังคงถูกคุกคามและเอารัดเอาเปรียบ

ปีนี้ ไอแอลโอได้ทบทวนว่าในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา เราเดินทางมาไกลแค่ไหนในการบรรลุเป้าหมายของอนุสัญญาแรงงานทำงานบ้าน แม้จะมีความคืบหน้าอยู่บ้างก็ตาม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ประเทศฟิลิปปินส์ได้ให้สัตยาบันต่ออนุสัญญาฉบับนี้และอีกหลายประเทศในภูมิภาคนี้ได้มีการปรับปรุงการคุ้มครองทางกฎหมายสำหรับแรงงานทำงานบ้าน แต่หนทางยังอีกยาวไกลที่เราต้องเดินจนกว่าจะได้งานที่มีคุณค่าสำหรับแรงงานทำงานบ้านในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค

มีเหตุผลมากมายที่เราต้องใช้โอกาสวันครบรอบการรับรองอนุสัญญานี้เพื่อตอกย้ำความมุ่งมั่นของเราในการปรับปรุงสภาพการทำงานบ้าน งานบ้านมีบทบาทสำคัญเป็นอย่างมากในการผลักดันระดับโลกเพื่อส่งเสริมพลังของผู้หญิง แรงงานทำงานบ้านจำนวนมากเป็นผู้หญิง และภาคการผลิตนี้ให้โอกาสในการจ้างงานกับคนที่อาจมีคุณวุฒิน้อยและกับแรงงานหญิงข้ามชาติที่อาจไม่สามารถเข้าถึงตลาดแรงงานในประเทศของตนและมีความเสี่ยงมากมายกับโอกาสที่จะทำงานนี้

โดยทั่วไป มันไม่ใช่เรื่องยากที่จะเห็นว่าความแตกต่างระหว่างเพศและบรรทัดฐานทางสังคมมีอิทธิพลต่อสถานะของงานบ้านและแรงงานทำงานบ้านในสังคมอย่างไร งานในบ้านโดยธรรมเนียมทั่วไปไม่ได้รับค่าจ้าง และไม่ถือว่าเป็นงานที่มีมูลค่าในทางเศรษฐกิจ เนื่องจากโดยทั่วไปแล้ว บ้านไม่ถือเป็น ‘สถานที่ทำงาน’ หลายประเทศยังไม่รวมงานบ้านเป็นการจ้างงานในระบบ ซึ่งหมายความว่างานบ้านยังไม่ได้รับการยอมรับว่าเป็นงานภายใต้กฎหมายแรงงาน ลักษณะของงานบ้านที่เป็นงานนอกระบบบทำให้งานบ้านถูกมองไม่เห็น และในทางกลับกันทำให้สภาพที่แลวร้ายของแรงงานทำงานบ้านถูกมองข้ามไปอย่างง่ายยิ่งขึ้น เมื่องานบ้านยังเป็นงานนอกระบบ ไม่มีการขึ้นทะเบียนสถานที่ทำงาน ไม่มีการติดตามตรวจสอบสภาพการทำงาน การเข้าถึงการประกันสังคม การคุ้มครองรายได้และแม้แต่การเข้าถึงวัคซีนเพื่อป้องกันโรคโควิด 19 ก็เป็นข้อจำกัด จนกว่างานบ้านจะได้รับการยอมรับอย่างแท้จริงว่างานบ้านคืองาน มันจึงเป็นการยากที่จะทำให้เห็นถึงคุณูปการของแรงงานทำงานบ้านต่อสวัสดิภาพทางสังคมเศรษฐกิจในภาพกว้าง

ดังนั้นเราขอให้รัฐบาลต่างๆ ให้สัตยาบันอนุสัญญา ว่าด้วยแรงงานทำงานบ้าน และเริ่มดำเนินการโดยเร่งด่วนให้เกิดการยอมรับถึงงานที่ทำโดยแรงงานทำงานบ้าน

ที่ ไอแอลโอ เราขับเคลื่อนเรื่องนี้ ไม่ใช่เพียงเพราะว่าเป็นสิงที่ถูกต้องควรทำเท่านั้น แต่เพราะโอกาสในการสร้างความก้าวหน้าและขอบเขตของการเปลี่ยนแปลงในภาคส่วนนี้มีผลต่อชีวิตของแรงงานทำงานบ้านมหาศาล งานบ้านจำเป็นต้องได้รับการพิจารณาว่าเป็นแหล่งจ้างงานที่สำคัญมากยิ่งขึ้นในช่วงการฟื้นฟูเศรษฐกิจหลังโควิด 19 เนื่องจากเป็นภาคการผลิตที่มีงานจำนวนมากซึ่งตอบสนองต่อความต้องการของครัวเรือนในการอภิบาลดูแล และเป็นภาคการผลิตที่สร้างโอกาสในการจ้างงานสำหรับผู้หญิงผู้ซึ่งได้รับผลกระทบที่หนักที่สุดจากการระบาดใหญ่ เมื่อแรงงานทำงานบ้านสามารถเรียกร้องสิทธิของตนได้ และงานบ้านได้รับการประเมินค่าอย่างเหมาะสม เราจะเห็นประโยชน์ของสังคมที่เป็นธรรมมากขึ้น และเมื่อนั้นเราจะสามารถกล่าวได้ว่า เรา ‘ได้สร้างสังคมให้กลับมาดีขึ้นกว่าเดิม’