Dünya Eşit Ücret Günü

Ücret şeffaflığı, cinsiyete dayalı ücret açığına çözüm getirebilir

Dünya Eşit Ücret Günü’nde, ILO’nun ücret şeffaflığı mevzuatının önemini vurgulayan yeni raporunda gündeme getirilen konuları tartışmaya yönelik “cinsiyete dayalı ücret açığını ortadan kaldırma” konulu çevrimiçi seminer düzenlendi.

Basın açıklaması | 16 Eylül 2022 Cuma
© Rawpixel Ltd
CENEVRE (ILO Haber) – Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan yeni rapora göre, ücret şeffaflığı önlemleri, erkekler ile kadınlar arasındaki ücret farklarını ve nedenlerini ortaya çıkarabilir.

Dünya genelinde kadınlara, ortalama olarak erkeklerden yüzde 20 daha az ücret ödeniyor. Cinsiyete dayalı ücret açığının bir kısmını eğitim, çalışma süresi, mesleki ayrışma, beceri ve deneyim gibi bireysel özellikler açıklasa da, farkın büyük bölümü toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılıktan kaynaklanıyor.

Buna ek olarak kadınlar, gelir güvenliği, en ağır darbe alan sektörlerde orantısız temsil, aile sorumluluklarının eşitsiz ve cinsiyete göre paylaşılması bağlamında, COVID-19 küresel salgınından en çok etkilenen kitle oldular. İşte bu faktörler kadın istihdamını olumsuz etkiledi ve toplumsal cinsiyet eşitliği yolunda onyıllar içinde kaydedilen ilerlemeyi geri çevirme tehlikesi taşıyor.

ILO’nun Ücret Şeffaflığı Mevzuatı: İşveren ve İşçi Örgütlerine Etkileri başlıklı yeni raporuna göre, ücret şeffaflığı önlemleri cinsiyete dayalı ücret açığının giderilmesine ve genel olarak da işgücü piyasasındaki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin azaltılmasına yardım edebilir. Ücret şeffaflığı, çalışanlara, kendi ücretlerini müzakere edebilmek için ihtiyaç duydukları bilgi ve kanıtları sağlayabilir, muhtemel ücret ayrımlarına itiraz etme olanakları sağlayabilir. İşverenler açısından ise, ücret şeffaflığı, işletmenin işleyişini ve itibarını olumsuz etkileyebilecek ücret ayrımcılığının tespit edilmesi ve giderilmesine yardım edebilir.

Çalışma, dünyada birçok ülkedeki mevcut eşit ücret mevzuatının ayrıntılı haritasını ortaya koyuyor ve eşit ücret mevzuatı lehine ve aleyhine görüşleri irdeliyor. Rapor ayrıca, işçi ve işveren örgütlerinin rolüne de değiniyor; sosyal ortak örgütlere uygulanan çevrimiçi anket yoluyla, ücret şeffaflığı önlemlerinin nasıl uygulandığına ve uygulamanın nasıl iyileştirilebileceğine ilişkin alınan görüşlere dayalı bulguları ortaya koyuyor.

Ülkeler, ücretlerin dönemsel olarak açıklanması, ücret denetimleri, çalışanlara ücret verilerine erişme hakkının tanınması gibi çeşitli yaklaşımlar kullanıyor; öte yandan, ücret şeffaflığı mevzuatının tasarlanmasında ve müzakere edilmesinde, hükümetlerin, işçi ve işveren örgütlerinin katılmasını temel alan proaktif bir yaklaşım benimsemesi önem taşıyor. Rapora göre, başta çalışma yaşamında ücret ayrımcılığının ortadan kaldırılması olmak üzere, mevzuatın hedeflediği sonuçların elde edilmesi için, aktif sosyal ortaklık vazgeçilmez bir koşul.

Raporun bulguları, Uluslararası Eşit Ücret Koalisyonu (EPIC) tarafından 16 Eylül’de Dünya Eşit Ücret Günü’nü anmak için düzenlenen çevrimiçi seminerde tartışılan konular arasında yer alıyor.

Çevrimiçi seminerde, dünyada cinsiyete dayalı ücret açığıyla mücadelede hükümetler, işçi ve işveren örgütlerinin karşı karşıya olduğu başlıca güçlükler ve fırsatlar tartışıldı; dünyanın farklı köşelerinde uygulanan ücret şeffaflığı önlemlerinin bazıları sunuldu, cinsiyete dayalı ücret açığının ve genel olarak işgücü piyasasında toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin azaltılmasında olası ve gerçekleşmiş etkileri vurgulandı.

“Ücret şeffaflığı konusunda daha ilk aşamalardayız. Ülkelerin, ücret şeffaflığını yaygınlaştırmak için izlediği farklı yaklaşımları görüyoruz; elbette “herkese uyan tek beden yaklaşımı”nın geçerli olmayacağı anlaşılıyor” diyor ILO Çalışma Koşulları ve Eşitlik Direktörü Manuela Tomei. “Farklı önlem ve uygulamaların etkinliğini değerlendirmek için daha uzun süreye ihtiyaç olmakla birlikte, hükümetler, işçi ve işveren örgütlerinin bu inatçı sorunu çözmek için ücret şeffaflığı gibi yenilikçi önlemler tasarlamaya çalıştıklarını görmek cesaret veriyor.”