CEACR 2022 Raporu

Türkiye’nin Onayladığı ILO Sözleşmelerine ilişkin Uzmanlar Komitesi gözlemlerinin özeti (2022 Raporu)

C098 – 1949 tarihli ve 98 sayılı Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı Sözleşmesi

Haberler | 10 Mart 2022 Perşembe
Komite bir kez daha Hükümet’in, 4688 sayılı Kanun’un 15nci Maddesine ilişkin mevzuat incelemesi de dahil olmak üzere, ceza infaz kurumu personelinin hak ve çıkarlarını etkileyen pazarlıklarda istedikleri örgütler tarafından etkili bir şekilde temsil edilmelerini garanti altına almak amacıyla gerekli önlemleri almasını talep etmektedir. Komite, Hükümet’in bu konuda kaydedilen ilerlemeleri beyan etmesini talep etmektedir.

Komite, vekil işçilerin ve yazılı iş sözleşmesi olmadan kamu hizmetlerinde istihdam edilenlerin Sözleşme’de güvence altına alınan haklardan yararlanması gerektiğini hatırlatarak Hükümet’ten, bu kategorideki işçilere tanınan örgütlenme ve toplu pazarlık haklarına ilişkin ayrıntılı bilgi sunmasını talep etmektedir.

İşe iadeye ilişkin yüksek sayıdaki (neredeyse yüzde 88) ret davalarını kaygıyla not etmekle birlikte, Komite, Hükümet’i OHAL İnceleme Komisyonu tarafından verilen, sendika üyeleri ve görevlilerine ilişkin olumsuz kararlara karşı temyiz başvurularının sayısı ve sonuçlarıyla ilgili bilgi sunmaya bir kez daha teşvik etmektedir.

Komite, Eğitim Enternasyonal’in (EI), kamu hizmetlerinden ihraç edilen Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (EĞİTİM-SEN) üyelerinin yaklaşık yüzde 75’inin hala işsiz olduğu yönündeki iddiaları hakkında Hükümet’in yorumlarını talep etmektedir.

Komite, önceki talebini yineleyerek Hükümet’ten, sendikalaşma özgürlüğüne halel getirmeye yönelik ayrımcılık uygulamaları konusunda sosyal taraflarla yakın ilişkiler kurmaya yönelik atılan somut adımlarla ilgili bilgi talep etmektedir. Komite, Hükümet’in, kamu ve özel sektörde sendikalaşma özgürlüğüne halel getirmeye yönelik ayrımcılığa ilişkin veri toplama sisteminin oluşturulması için alınan tüm önlemler hakkında bilgi sunmasını talep etmektedir.

Komite, Hükümet’in sosyal taraflara danışarak 6356 sayılı Kanun’un 34ncü Maddesinin, özel sektördeki sektörel düzeyde bölgesel veya ulusal sözleşmeler yapmak isteyen tarafların bunu engel olmadan yapabileceği biçimde değiştirilmesini değerlendirmesini bir kez daha talep etmektedir.

Komite, toplu sözleşme konusuna ilişkin fikir birliği arayışının Hükümet’in hukuku ve uygulamayı Sözleşme ile uyumlu hale getirme yükümlülüğüne engel teşkil edemeyeceğini hatırlatarak, Hükümet’in sosyal taraflara danışarak, mevzuatı, hiçbir sendikanın özel pazarlık temsilcisi olmak için temsil etmesi gereken işçi sayısına ulaşamaması halinde birimdeki tüm sendikaların, ortaklaşa veya ayrı ayrı, en azından kendi üyeleri adına toplu pazarlığa girme hakkı olacak şekilde değiştirmesini talep etmektedir.

Komite, Hükümet’in Devlet idaresine dahil olmayan kamu görevlilerinin toplu pazarlık haklarının somut kapsamının Sözleşme ile tam uyum içinde olmasını sağlamak amacıyla, toplu pazarlığa tabi olan konulara ilişkin kısıtlamaların kaldırılmasını sağlamasını bir kez daha talep etmektedir.

Komite, Hükümet’in, 4688 sayılı Kanun’un ve uygulanmasının, Devlet idaresine dahil olmayan kamu görevlileri açısından, her koldaki en yüksek temsil düzeyine sahip sendikaların toplu sözleşmeler için, birden fazla hizmet kolu ile ilgili konular da dahil olmak üzere, teklif sunabilmesine imkan tanımasını sağlamasını bir kez daha talep etmektedir.

Komite, Hükümet tarafından, sosyal taraflara danışarak, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu üyelerinin görevlendirilmesinde kullanılan yöntemin bağımsızlığını ve tarafsızlığını daha net bir şekilde gösterecek ve tarafların güvenini kazanacak biçimde gözden geçirilmesini değerlendirmesini bir kez daha talep etmektedir.

C115 – 1960 tarihli ve 115 sayılı Radyasyondan Korunma Sözleşmesi; C119 – 1963 tarihli ve 119 sayılı Makinaların Korunma Tertibatı ile Teçhizi Sözleşmesi; C127 – 1967 tarihli ve 127 sayılı Azami Ağırlık Sözleşmesi; C155 – 1981 tarihli ve 155 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme; C161 – 1985 tarihli ve 161 sayılı Sağlık Hizmetlerine İlişkin Sözleşme; C167 – 1988 tarihli ve 167 sayılı İnşaat İşlerinde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi; C176 – 1995 tarihli ve 176 sayılı Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi; C187 – 2006 tarihli ve 187 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi

Komite, Hükümet’in, Kurul’da işçi ve işveren örgütlerinin temsilcilerinin yer alıp almayacağını da belirterek Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Ulusal İSG Kurulu’nun kurulması, görevleri ve oluşumu hakkında ayrıntılı bilgi sunmasını talep etmektedir. Komite, Hükümet’in, Ulusal İSG Politikası ve Eylem Planı 2014-18’in gözden geçirilmesine, müteakip dönem için yeni İSG politikası ve programının hazırlanması ve kabul edilmesine ve en yüksek temsil düzeyine sahip işveren ve işçi örgütleriyle bu konuda yapılan istişarelere ilişkin bilgi sunmasını talep etmektedir.

Komite, ulusal mevzuatta veya düzenlemelerde, işçilerin güvenlikleri veya sağlıkları açısından yakın ve ciddi tehlike olduğunu düşünmek için geçerli nedenlerinin olması durumunda (veya maden işçilerinin durumunda, makul gerekçelere dayanarak, ciddi tehlike oluşturduğu izlenimini veren koşullar ortaya çıktığında) kendilerini tehlikeden kurtarma hakkına sahip olmasının sağlanması konusunda Hükümet’i gereken önlemleri almaya teşvik etmektedir.