“Yaşamımızı adım adım, sabırla inşa ettik. Hiçbir şey bir günde olmaz” diyor Usame Natur, hem bir günde hem de zaman içinde her şeyin nasıl değiştiğini açıklarken.

27 yaşındaki Usame ve ailesi, on yıl önce, 2011’de savaş kapılarına kadar geldikten hemen sonra Şam’dan kaçmışlar. O sırada üniversitede işletme okumaya yeni başlamış olan Usame, o sırada 17 yaşındaymış. Önce Lübnan’a, oradan altı ay kalacakları Ürdün’e gitmişler. Savaşın yakında sona ereceğini ve evlerine geri dönebileceklerini umuyorlarmış. Ancak bu hiç gerçekleşmemiş.

Durumun yakın zamanda değişmeyeceğine inanan Natur ailesi, en yüksek Suriyeli nüfusunu (522 binin üzerinde) barındıran İstanbul’un yolunu tutmaya karar vermişler. İstanbul gibi büyük bir kentin, iş arayanlar ve kendileri gibi girişimci olup, vasıflı ve uzun süreli çalışacak kişileri arayanlar için uygun olduğunu düşünmüşler.

Usame ve ailesi, şanslarını ilk olarak tekstil sektöründe denemiş; Suriye’den ithal edilen kumaşları, ihracatçılara ve yerel piyasadaki küçük dükkânlara satmışlar. Türkiye’deki piyasa dinamiklerine ve dile yabancı oldukları için, buradaki ilk aile işletmeleri uzun ömürlü olmamış. İşlerin yanı sıra Usame, İstanbul Aydın Üniversitesi’nde işletme öğrenimine devam etmiş.

Çok geçmeden, Usame başka bir sektörde yeni fırsatlara yönelmiş. Gerçi bu fikir pek de yeni değilmiş: “Tekstil sektörü biz Suriyeliler için fazla rekabetçiydi; henüz iş yapma, dil, ödeme yöntemleri gibi Türkiye’de bizim geldiğimiz yerden farklı olan şeylerin hepsini birden anlamaya çalışıyorduk… Tekstil işinde tutunamadık. Tıbbi malzeme üretim sektöründe yeni bir iş kurduk. Zaten Suriye’den ayrılmadan önce de babam böyle bir işe girişmek üzereydi.”

Sabrın sonu başarı

Böylelikle, GMD Grup, 11 çalışanıyla faaliyete başlamış. Yıllar içinde işlerini büyütmüşler, gerekli birtakım uluslararası sertifikaları almışlar ve şirket bugün 45 Suriyeli ve 20 Türk vatandaşı çalışanı istihdam eder hale gelmiş. Günde, hammaddeden 2 bin cerrahi iplik üretiyorlar ve ürünlerini doğudan batıya dünyanın her yerinden 22 ülkeye ihraç ediyorlar: Libya, Fas, Azerbaycan, Almanya, Romanya, Bulgaristan… Usame, yeni ihracat olanaklarını araştırmayı hiç bırakmıyor.

“Geçen yıl, ihracat hacmimizin büyüklüğü sayesinde, İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nden ödül aldık” diyor heyecan ve gururla.

Usame, İstanbul’da kendini evinde hissediyor: “İstanbul’dan ayrıldığım her an hemen özlemeye başlıyorum. Ülkemden yıllar önce ayrıldım, birçok bakımdan İstanbul’da büyüdüm. Evinde hissetmenin hangi pasaporta ait olduğunla ilgisi yok, ben kendimi buraya ait hissediyorum”.
Usame için Avrupa’ya gitmek hiçbir zaman bir seçenek olmamış. “Türkiye ile kültürlerimiz benziyor. Eğer iyi bir stratejiniz varsa ve çok çalışırsanız, sizi sıcak karşılıyorlar ve yardım ediyorlar. Ayrıca çocuklarımın, bizimkine benzeyen bir kültürde büyümesini istiyorum” diye ekliyor.

Küresel salgın döneminde ayakta kalabilmek

ILO Türkiye Ofisi, Sosyal Güvenlik Kurumu ile yakın işbirliği halinde uyguladığı ana programlarından birisi olan “Kayıtlı İstihdama Geçiş Programı (KİGEP)” yoluyla GMD Grup gibi şirketlere destek veriyor ve bu destek, daha çok şirketi kapsayacak şekilde genişlemeye devam ediyor. Küresel salgının başlamasından bu yana 1 yıl, Suriye’deki çatışmaların patlak vermesinden bu yana geçen 10 yıl geçti. Türkiye’nin 7 yıldır peş peşe dünyada en çok mülteciye ev sahipliği yaptığı bu dönemde, ülkelerini terk eden 5.7 milyon Suriyelinin 3.6 milyonu Türkiye’de yaşıyor ve içlerinden 2.1 milyonu çalışma çağında. Dolayısıyla bu işveren teşvik programının anlamının büyüklüğünü tahmin etmekse zor değil.

KİGEP kapsamındaki teşvik programı, işverenlerin Suriyeli çalışanları için çalışma izni başvurusu yapmaları, ayrıca hem Suriyeli hem de Türk çalışanlarının altı ay boyunca sosyal güvenlik primlerinin karşılanması için idari ve mali destek içeriyor. SGK tarafından geliştirilen özel çevrimiçi platformları kullanarak, SGK il müdürlüklerindeki proje ofisleri vasıtasıyla bugüne kadar 12 şehirde uygulamaya konuldu.

Bu destek, COVID-19 küresel salgın döneminde zorluklar yaşayan işletmelerin çalışanlarını korumaları ve ayakta kalabilmeleri açısından büyük değer taşıyor. 2019’un başından Şubat 2021’e kadar toplam 9.274 çalışan ve 1.277 işveren, istihdamın korunması ve yeni işlerin yaratılması için temel destek sağlayan KİGEP programından yararlandı.

Herkes için insana yakışır işe giden yolları tasarlamak

Artan gereksinimler ve bu güçlü işbirliğinin olumlu sonuçlarına dayalı olarak Program, daha çok sayıda çalışan için insana yakışır koşulları yaratacak yolları tasarlamaya devam ediyor. Böylece 7.500 ek çalışanın daha sosyal güvenliğe erişmesini destekleyecek. Bunun sonucunda 2022 yılının sonuna kadar, yeni kayıtlı işlerin yaratılması ve mevcut olanların korunmasına katkıda bulunmak amacıyla, SGK vasıtasıyla toplam 112 milyon TL’lik sosyal güvenlik primini kapsayacak finansal destek, işletmelere transfer edilecek.

Türk ve Suriyeli işçileri kayıtlı olarak istihdam eden işverenlere yönelik bir teşvik programı olan KİGEP, 2019 yılında başladı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü (UİGM) koordinatörlüğünde, SGK ile ILO Türkiye Ofisi tarafından yürütülüyor. 2020 yılında KİGEP Plus adını aldı ve bugün KfW Kalkınma Bankası aracılığıyla Almanya Federal Cumhuriyeti ve ABD Nüfus, Mülteciler ve Göç Bürosu (USBPRM) tarafından finanse edilen “Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler ve Türk Vatandaşları İçin İnsana Yakışır İş Fırsatlarının Desteklenmesi Projesi” ve “Türkiye’de Mülteciler ve Ev Sahibi Topluluklar için İnsana Yakışır İş Fırsatlarının Desteklenmesi Projesi” kapsamında uygulanıyor.