CENEVRE (ILO Haber) – Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan yeni bilgi notuna göre, Rus saldırısının başlangıcından bu yana yaklaşık 5 milyon iş kaybedildi.

Çalışmadaki tahminlere göre, silahlı çatışmalar tırmanırsa, istihdam kayıpları 7 milyona yükselecek. Öte yandan, çatışmalar hemen durursa, hızlı bir toparlanma mümkün olacak ve 3,4 milyon iş geri dönecek. Böylece, Ukrayna Krizi’nin Çalışma Yaşamına Etkileri: İlk Değerlendirmeler başlıklı bilgi notuna göre, istihdam kayıpları %8,9’a gerileyebilecek.

Ukrayna ekonomisi, Rus saldırısından ağır derecede etkileniyor. Saldırının başladığı 24 Şubat’tan beri, 5,23 milyonu aşkın mülteci komşu ülkelere kaçtı. Mülteciler çoğunlukla kadınlar, çocuklar ve 60 yaş üzeri insanlardan oluşuyor. Toplam mülteci nüfusunun yaklaşık 2,75 milyonu çalışma çağında. Bunların da %43,5’u veya 1,2 milyonu daha önce çalışıyordu, işlerini kaybettiler veya bırakmak zorunda kaldılar.

Bu aksamaya yanıt olarak Ukrayna Hükümeti, dijital teknolojilerden yararlanarak, yurt içinde yerinden olmuş kişileri de kapsamak üzere, sosyal yardımların ödenmesini güvence altına almak suretiyle ulusal sosyal koruma sistemini işler durumda tutmak için büyük çaba harcıyor.

Bölgesel ve küresel kriz

Ukrayna krizi ayrıca, başta Macaristan, Moldova, Polonya, Romanya ve Slovakya olmak üzere, komşu ülkelerde de işgücü piyasasında aksaklık yaratabilir. Silahlı çatışmalar devam ederse, Ukraynalı mülteciler daha uzun süreyle sürgünde kalmak zorunda kalacak, komşu ülkelerdeki işgücü piyasaları ve sosyal koruma sistemleri üzerinde ek baskı yaratacak ve çoğunda işsizliği artıracaklar.

Rusya Federasyonu’nu etkileyen önemli ekonomi ve istihdam aksamaları, ekonomileri özellikle Rusya Federasyonu’ndan gönderilen havalelere bağımlı olan Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan gibi ülkeler olmak üzere, Orta Asya’da önemli büyüklükte dalga etkisi yaratıyor.

Anılan dört ülke, Rusya Federasyonu’ndaki göçmen gönderen ülkeler arasında ilk onda yer alıyor; bu göçmenlerin çoğu, kazançlarının önemli bir kısmını memleketlerine havale ediyor. Silahlı çatışmalar ve Rusya Federasyonu’na yönelik yaptırımlar, Rusya Federasyonu’nda bulunan göçmen işçilerin iş kaybına yol açarsa ve göçmen işçiler kendi ülkelerine geri dönerse, Orta Asya’nın tümünde çok ağır ekonomik kayıplar yaşanacak.

Ukrayna’ya yönelik saldırı aynı zamanda, küresel ekonomi için de şok yarattı, COVID-19 krizinden toparlanmayı daha da zora soktu. Bu durumun istihdam ve reel ücretlerde büyümeyi etkilemesi, sosyal koruma sistemleri üzerinde ek baskı yaratması olasıdır.

Yakın zamanlarda işgücü piyasalarında güçlü bir toparlanma işaretleri sergileyen birçok yüksek gelirli ülkede, Ukrayna krizinin etkileri, işgücü piyasası koşullarını kötüleştirebilir ve elde edilen kazanımların bir kısmını aşındırabilir. Düşük ve orta gelirli ülkelerin durumu özellikle zordur çünkü bunların birçoğu COVID-19 krizinin etkilerinden tam olarak toparlanmayı henüz başarabilmiş değiller.

Derhal alınması gereken önlemler

Mart ayında ILO Yönetim Kurulu, Rusya Federasyonu’na Ukrayna’ya saldırısını derhal ve koşulsuz olarak durdurma çağrısı yapan bir kararı kabul etti. Kararda, sivil zayiat ve sivil yapılara yönelik saldırılar, çalışmaya devam etmek için hayatlarını riske atan çalışanlar ve işverenler üzerindeki ağır etkiler hakkında derin kaygı duyulduğu ifade ediliyor.

Krizin Ukrayna işgücü piyasası üzerindeki etkilerini azaltmak için, ILO, derhal alınması gereken, aşağıdakileri de içeren birtakım önlemler tavsiye ediyor:

• Çalışanlar ve işveren örgütlerinin girişimlerini kolaylaştırmak: Böylece, insani desteğin sağlanması ve mümkün olduğu yerlerde çalışmanın devam etmesinde önemli rol oynayabilirler. Sosyal ortakların bireysel ve toplu çabaları, sosyal uyuma pozitif katkı yapabilir ve kapsayıcı ekonomik, sosyal ve siyasi gelişmeyi destekleyebilir.
• Ukrayna’daki nispeten güvenli bölgelere hedefli istihdam desteği sağlamak: Buna, çalışanlar ve işletmelerin taşınmasına yönelik hükümet destekli programın sürdürülmesi dahildir. ILO destekli Yerel İstihdam Ortaklıkları (LEP’ler) iş fırsatlarının yaratılmasına yardım edebilir.
• Ukrayna’daki sosyal koruma sistemini desteklemek: Böylece, yeni uygulamaya konulan nakit transferleri dahil olmak üzere, (geçmiş ve yeni) yararlanıcılara yardımlar sürdürülebilir.
• Çatışma sonrası imar stratejisi hazırlamak: Emek yoğun yatırımlar yoluyla insana yakışır ve üretken işlerin yaratılmasını teşvik eder.