ILO Türkiye Ofisi, kadınların istihdama girmelerinin önündeki en büyük engellerden birisi olan çalışma yaşamında şiddet ve tacizin yaygınlığına ilişkin veri toplamak amacıyla gerçekleştireceği sektörel araştırmanın kapsamına ilişkin ilgili tarafların görüş ve önerilerini almak amacıyla 30 Mayıs 2023 tarihinde Ankara’da bir toplantı düzenledi.

Toplantıda, ILO Türkiye Ofisi’nin İsveç finansmanıyla yürütmekte olduğu “Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha İyi İşler” Programı kapsamında gerçekleştireceği sektörel araştırmanın kapsamı ve metodolojisine ilişkin kamu ve işçi ve işveren örgütlerinin temsilcilerinin görüşleri ve önerileri alındı.

ILO araştırması C190 ışığında olacak

Kadınların istihdama girmelerinin önündeki en büyük engellerden birisi olan çalışma yaşamında şiddet ve tacizin önlenmesine yönelik yasal ve politik dönüşümler için mevcut durumun tespit edilmesi çok önemli ancak konuya ilişkin araştırmalar dünyada olduğu gibi Türkiye’de de az.

Bu açığın kapatılması için ILO global düzeyde önemli bir adım atarak Gallup araştırma şirketi ve Lloyd Register Foundation ile ortak bir çalışma yürüttü ve işyerinde fiziksel, psikolojik, cinsel şiddet ve taciz deneyimlerinin sıklığı ile kişilerin bu olayları ifşa etme deneyimlerinin analiz edildiği Çalışma Yaşamında Şiddet ve Taciz Deneyimleri: İlk Küresel Araştırma raporunu (2022) yayınladı.

ILO’nun bu girişiminden hareketle ve 190 sayılı Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Önlenmesi Sözleşmesi ışığında sektörel bazda bir araştırma planlayan ILO Türkiye Ofisi’nin amacı İstanbul’da, programın yürütüldüğü pilot sektörlerden bir veya birkaçındaki (metal, gıda, tekstil, büro-ticaret, genel işler) işçi ve işverenlerle görüşerek nicel ve nitel bir araştırma yaparak konuya ilişkin veri açığının giderilmesine katkıda bulunmak.

Bu amaçla Ankara’da yapılan toplantıda ILO Türkiye Ofisi Kıdemli Program Yöneticisi Ebru Özberk Anlı sektörel araştırmanın amacına;

Toplumsal Cinsiyet Analisti Dr. Ayşe Emel Akalın ise ILO-Gallup ortak çalışmasının bulgularına ilişkin bilgi verdi.

Rapordan öne çıkanlar

ILO-Gallup araştırmasına göre Dünya’da, çalışan her 5 kişiden en az 1’i çalışma yaşamları boyunca şiddet ve tacize uğruyor ve gençler, göçmenler, ücretli çalışanlar ve toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılık dahil ayrımcılığa maruz kalan kişiler çalışma yaşamında şiddet ve tacize en fazla maruz kalma riski altında olan gruplar.

Araştırmaya göre kadınlar erkeklere göre 2 kat daha fazla toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılığa uğradığını söylüyor ve her 2 kişiden yalnızca 1’i çalışma yaşamında karşılaştığı şiddet ve taciz deneyimini başka birisiyle paylaşıyor. Bu bağlamda kadınlarda toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılığa uğradığını bildirme olasılığı erkeklere göre iki kat daha yüksek (%17,2’ye karşılık %9) ve toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılığa uğramış kadınlarda şiddet ve tacize uğrama oranı da erkeklere göre daha yüksektir (%50,9’a karşılık %46,8).

Aynı araştırmaya göre başta kadınlar olmak üzere şiddet ve taciz mağdurları çoğunlukla bunu arkadaşlarıyla ve aile üyeleriyle paylaşıyor. Zaman kaybı ve itibar kaybı korkusu katılımcılar tarafından şiddet ve taciz deneyimlerinin açıklanamamasının ardında yatan en önemli nedenler olarak ifade ediliyor.

Araştırma kapsamında çalışma yaşamında şiddet ve tacizin önlenmesine yönelik tavsiyelerin başında ise daha çok ve daha kapsamlı veri toplanması; konuya ilişkin farkındalığın artması; önleme tedbirlerinin alınması; ayrımcılıkla mücadele edilmesi; adalete erişimin sağlanması ve destek hizmetlerinin güçlendirilmesi geliyor.