“İnsana Yakışır İş ve Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi (SDE)”ne ilişkin materyal ILO’da kullanıma hazır

Haberler | 26 Mayıs 2022 Perşembe
Yönetim Kurulu, Mart 2021’de gerçekleştirilen 341nci Oturumunda, Uluslararası Çalışma Konferansı’nın 110ncu Oturumunun (2022) gündemine, genel olarak değerlendirilmek üzere insana yakışır iş ve sosyal ve dayanışma ekonomisine (SDE) ilişkin bir madde eklemeye karar vermiştir. Genel tartışma, ILO’da SDE konusunda yapılacak ilk kapsamlı tartışma ve aynı zamanda SDE’nin gelişme potansiyeli bakımından BM sisteminde ilk üst düzeyli görüşme olacaktır.

Tartışma öncesinde ILO ortakları ve SDE ortaklarını bilgilendirmek üzere hazırlanan rapor, Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Almanca, Endonezce, Bahasa, İtalyanca, Japonca, Rusça ve İspanyolca dillerinde hazırdır. Hindi, Moğolca, Portekizce, Sinhalce, Tagalog ve Türkçe dilleri dahil diğer dil versiyonları da yakında hazır olacaktır.

Her ne kadar SDE yeni bir kavram olmasa da, yeni yüzyılın başlangıcı ile politika olarak önemi ve görünürlüğü önemli ölçüde artmıştır. SDE, COVID-19 küresel salgını boyunca istihdam yaratma ve sürdürme, ortaklarına, kullanıcılara ve topluluklara hizmet sağlama rolü nedeniyle daha geniş kabul görmeye başlamıştır. İş yapmanın yeni yolları için çağrıların arttığı bir zamanda, SDE kapsayıcılığı, sürdürülebilirliği ve dayanıklılığı teşvik eden işletme modeline zemin oluşturabilir. SDE’nin artan önemi ışığında SDE’nin tanımı, ölçümü, büyüklüğü, etkisi, sınırlamaları ve potansiyeli hakkında daha fazla açıklamaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Genel tartışmanın beklenen sonuçları Örgüt’e daha fazla rehberlik sağlamaya yönelik sonuçlar ve bir karar oluşturulmasıdır. Beklenen çıktılar aşağıdaki gibidir:
  • Bununla ilişkili ilkeler ve değerler de dahil olmak üzere, “sosyal ve dayanışma ekonomisi” terimi için evrensel bir tanım oluşturmak;
  • SDE’nin insana yakışır iş ve çalışma yaşamları boyunca karşılaştığı geçişler aracılığıyla insanlara sağlanan genel desteğin yönetilmesi ve teşvik edilmesi konularındaki katkılarını değerlendirmek;
  • Ulusal SDE için elverişli bir ortam oluşturmak ve isteyen Üye Devletlere yönelik politika rehber ilkeleri sağlamak;
  • Ofis’e, kalkınma işbirliği gibi yollarla da dahil olmak üzere, SDE’nin dünya genelinde teşvik edilmesine katılma konusunda rehberlik sağlamak; ve
  • Ofis’i, SDE’yi temsil eden veya SDE’nin teşvik edilmesinde rol oynayan çeşitli kurumlar, örgütler ve kuruluşlarla ortaklık kurmaya ve bu ortaklıkları sürdürmeye teşvik etmek.
Ofis’in raporu beş bölüm halinde düzenlenmiştir:
  • Bölüm 1 dünya genelinde SDE’nin ana hatlarını çizmekte, bu kavramın temel taşlarını ayrıntılı olarak incelemekte ve tartışılmak üzere bir tanım ileri sürmektedir. Aynı zamanda SDE’ye ilişkin bölgesel özetler sunmaktadır.
  • Bölüm 2, SDE’nin İnsana Yakışır İş Gündemi’nde ve daha geniş kapsamlı 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nde (2030 Gündemi) tanımlanan küresel kalkınma önceliklerine yaptığı katkılara ilişkin kanıtlar sunmaktadır.
  • Bölüm 3, dünyanın dört bir yanından çeşitli örneklerle ILO’nun üçlü yapı ortaklarının SDE ile ilişkisini ele almaktadır.
  • Bölüm 4, tarihi arka plan, mevcut programlar, kalkınma işbirliği politikası ve ortaklıklar ve kapasite geliştirme faaliyetlerine özellikle odaklanarak Ofis’in SDE hakkındaki çalışmalarını anlatmaktadır.
  • Bölüm 5, SDE’nin insana yakışır iş ve sürdürülebilir kalkınmaya olan katkılarının güçlendirilmesi açısından izlenecek yolu ele almaktadır. SDE için elverişli bir ortamı teşvik etmenin öneminin altını çizmekte, SDE ve çalışma yaşamının geleceği arasındaki bağlantıları ele almakta ve Ofis’in SDE hakkında gelecekte yapacağı çalışmalar için yollar önermektedir.
UÇK’de genel tartışmanın, 187 üye devletin üçlü delegelerinin katılımıyla 30 Mayıs-11 Haziran 2022 tarihlerinde yapılması beklenmektedir.

Sosyal ve dayanışma ekonomisi konusu artık, benimsenen politikalar ve mevzuat metinlerini içeren, ILO ulusal çalışma, sosyal güvenlik ve ilgili insan hakları mevzuat veritabanında (NATLEX) yer almaktadır. Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Mevzuat Külliyatı, Ofis’in raporunda yer alan önerilen SDE tanımının, SDE mevzuatının incelenmesine dayanarak nasıl geliştirildiği hakkında arka plan bilgisi sağlamaktadır. SDE değerleri, ilkeleri, örgütsel biçimleri ve politika önlemlerini sunmakta ve sentezlemekte; ayrıca ilgili metin parçalarını içeren ekler sağlamaktadır. İnsana Yakışır İş ve Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi hakkında seçilmiş kaynakça listesi de İngilizce dilinde burada yer almaktadır.

Ofis’in raporu İngilizce olarak burada verilmektedir. Ofis’in raporuna ilişkin bölgelere özgü sunumlar da şuralarda verilmektedir: Afrika (İngilizce ve Fransızca), Asya-Pasifik (İngilizce), Amerika Kıtaları (İngilizce ve İspanyolca), Arap Ülkeleri (İngilizce), Avrupa ve Orta Asya (İngilizce).

Sosyal ve dayanışma ekonomisi birimlerini evrensel sosyal koruma için seferber etmek” başlıklı ILO bilgi notu, Sosyal Koruma Departmanı ve İşletmeler Departmanı Kooperatifler Birimi tarafından ortaklaşa hazırlanmıştır. Bilgi notu, Ofis’in Uluslararası Çalışma Konferansı’nın 110ncu Oturumunda (2022) genel tartışma için hazırlanmış olan “İnsana Yakışır İş ve Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi” başlıklı raporunun ilgili bölümlerinden yararlanmaktadır.

Sendikalar ile sosyal ve dayanışma ekonomisi arasında kayıtdışı ekonomi çalışanlarını destekleme ortaklığı” başlıklı ILO bilgi notu, literatür taraması, dört ülke vaka incelemesinin geliştirilmesi yoluyla seçili ortaklıkların ayrıntılı incelemesi, kayıtdışı ekonomi çalışanlarının örgütlerine ilişkin bulguların doğrulanmasını içeren daha büyük araştırmaya dayalı olarak hazırlanmıştır.