CENEVRE (ILO/DSÖ Haber) – Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), uzaktan çalışma esnasında çalışanların sağlığını korumak için önlemlerin uygulamaya konulması için çağrı yaptı.

BM’nin iki kuruluşu tarafından yayınlanan Sağlıklı ve Güvenli Uzaktan Çalışma başlıklı yeni teknik bilgi notu, uzaktan çalışmanın sağlık bakımından yararlarını ve risklerini, ayrıca COVID-19 küresel salgını ve çalışma yaşamının dijital dönüşümü nedeniyle ortaya çıkan farklı uzaktan çalışma düzenlemeleri ve biçimlerine doğru gidişe uyum sağlamak için yapılması gereken değişiklikleri ana hatlarıyla ortaya koyuyor.

Rapora göre, iş-özel yaşam uyumunun artması, esnek çalışma saatleri ve fiziksel aktivite fırsatları, daha az trafik ve işe gidiş-geliş süresi, daha az hava kirliliği gibi yararlar sağlıyor, ki bunların hepsi insanların akıl ve beden sağlığı ve toplumsal esenliğini daha iyiye götürür. Uzaktan çalışma aynı zamanda, birçok işletme için daha yüksek üretkenlik ve daha düşük işletim giderleri yaratabiliyor.
Ancak rapor şu uyarıyı da yapıyor: Uygun biçimde planlama, örgütlenme, sağlık ve güvenlik desteği olmadığında, uzaktan çalışma, çalışanların akıl ve beden sağlığı ve toplumsal esenliği üzerinde önemli etkiler yaratabiliyor. Yalıtılmışlık, tükenme, depresyon, aile içi şiddet, kas-iskelet ve diğer yaralanmalar, göz yorgunluğu, sigara ve alkol tüketiminde artış, daha uzun süreli oturma ve ekran karşısında kalma, sağlıksız biçimde kilo alma gibi olumsuz sonuçlara yol açabiliyor.

Rapor, uzaktan çalışma esnasında sağlık ve güvenliği koruma ve desteklemede hükümet, işveren ve çalışanların ve işyeri sağlık birimlerinin oynamaları gereken rolü de ana hatlarıyla açıklıyor.

“Küresel salgın, uzaktan çalışmada bir patlamaya yol açtı, birçok çalışan açısından işin doğasını neredeyse akşamdan sabaha değiştirdi” diyor DSÖ Çevre, İklim Değişikliği ve Sağlık Direktörü Dr. Maria Neira. “Küresel salgının başlamasından bu yana geçen iki yılda açıkça gördük ki, uzaktan çalışma sağlık açısından önemli yararlar sağlayabiliyor ancak öte yandan ağır etkileri de olabiliyor. Sarkacın ne yöne gideceği tamamıyla hükümet, işveren ve çalışanların işbirliği yapıp yapmamasına ve de hem çalışanlara hem de işe yararı olan politika ve uygulamaları yürürlüğe koyacak çevik ve yenilikçi iş sağlığı hizmetlerinin var olup olmamasına bağlı.”
“Uzaktan çalışma ve özellikle karma çalışma artık kalıcı hale geldi ve küresel salgın sonrasında muhtemelen artacak, çünkü hem işletmeler hem de bireyler bunun olurluğunu ve yararlarını gördüler” diyor ILO Yönetişim ve Üçlü Yapı Direktörü Vera Paquete-Perdigão. Bu ‘bekleme döngüsü’nden çıkarak yeni normale geçerken, milyonlarca uzaktan çalışanın sağlıklı, mutlu, üretken ve insana yakışır işe sahip olmasını sağlamak üzere yeni ve destekleyici politikalar, uygulamalar ve normları hayata geçirme fırsatına sahibiz.”

İşverenlerin uygulamaya koyması gereken önlemler arasında şunlar sayılıyor: İşteki görevleri yapabilmeleri için çalışanlara yeterli ekipman sağlamak; uzaktan çalışmanın psiko-sosyal ve akıl sağlığı etkilerini azaltmak amacıyla gerekli bilgiler, rehberlik ve eğitim sağlamak; etkili risk yönetimi, uzaktan liderlik ve işyeri sağlık desteği konularında yöneticileri eğitmek; çalışanlara “bağlantıyı kesme hakkı”nı tanımak ve yeterince dinlenme günü vermek. Rapora göre, iş sağlığı birimlerinin de, dijital tele-sağlık teknolojilerini kullanarak uzaktan çalışanlara ergonomi, akıl sağlığı ve psiko-sosyal destek verebilecek duruma getirilmesi gerekiyor.

Rapor, hem çalışanların hem de örgütlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, uzaktan çalışmanın organize edilmesine ilişkin uygulamalı tavsiyeler de veriyor: Bireysel temelde uzaktan çalışma planlarını tartışmak, geliştirmek ve öncelikleri saptamak; süreler ve istenen sonuçları açıkça belirtmek; çalışma için müsait olduğunu bildirecek ortak bir sistem kararlaştırmak; yöneticiler ve iş arkadaşlarının sisteme uymasını sağlamak gibi.

Uzaktan çalışanları bulunan işletmeler, uzaktan çalışma için özel programlar geliştirmeli, iş ve performansın yönetilmesine ilişkin önlemler ile bilgi ve iletişim teknolojileri, yeterli ekipman, genel sağlık, ergonomi ve psiko-sosyal desteğe yönelik iş sağlığı hizmetlerini birleştirmelidir.

İletişim:
DSÖ: mediainquiries@who.int
ILO: newsroom@ilo.org