Teknolojik yenilikler, demografik değişimler, çevresel değişimler ve iklim değişikliği, küreselleşme ile birlikte çalışma yaşamını derinden etkiliyor. Öte yandan, küresel düzeyde varlığını sürdüren eşitsizlikler, insana yakışır işlerin yaratılması ve sürdürülmesi ile gelecekte insanların çalışma hayatında sahip olacakları yer konusundaki endişeleri derinleştiriyor. İşte tüm bu zorlukları ve dönüşümü dikkate alarak ILO’nun Kurucu Ortakları Yüzüncüyıl Bildirgesi ile kapsamlı bir yanıt oluşturdu.

Bildirge, küresel düzeyde yeni bir vizyonu ortaya koyuyor ve geleceğin çalışma hayatının merkezine “insanı” yerleştiriyor.

Bildirge ile tüm ILO Üyesi Devletler, ulusal koşullarını da dikkate alarak, üçlü yapı ve sosyal diyalog temelinde çalışma yaşamına ilişkin “insan odaklı yaklaşımı” geliştirmek üzere çalışmaya davet ediliyor.

Çalışma Yaşamında Yeni bir Dönüm Noktası

Konuya ilişkin açıklama yapan ILO Türkiye Direktörü Numan Özcan, küresel düzeyde çalışma yaşamının dönüm noktalarından birini oluşturan “Yüzüncüyıl Bildirgesi” ile ortaya konulan “insan odaklı yaklaşım”ın ILO’nun önümüzdeki dönemde yürüteceği faaliyetler için de temel teşkil edeceğini ifade etti. Özcan, gelecekte tam, verimli ve serbestçe seçilmiş istihdama ve insana yakışır işlere erişmek; adil, kapsayıcı ve güvenli bir çalışma hayatı yaratmak için küresel düzeyde ivedilikle harekete geçilmesi çağrısını yineledi.

Özcan, “ILO çok basit ama aynı zamanda şu güçlü fikir üzerine kurulmuştur; sosyal adalet temel alındığında, ve ancak o zaman evrensel ve kalıcı barış mümkündür. Geçtiğimiz yüzyılda kaydedilen tecrübeler de bu amaca ulaşmanın ancak küresel düzeyde işçi, işveren ve hükümet kesimlerinin birlikte çalışması ile mümkün olacağını ortaya koymuştur. Geleceğin çalışma hayatının, herkes için ortak refah yaratacak ve insana yakışır işleri mümkün kılacak biçimde şekillendirilmesi yine bu üçlü yapının ortak çabaları çerçevesinde mümkün olacaktır.” dedi.

Bildirge Çalışma Hayatının Tüm Aktörlerine Sorumluluk Yüklüyor

Yüzüncüyıl Bildirgesi, ILO Genel Direktörü tarafından başlatılan “Çalışma Hayatının Geleceği İnisiyatifi” çerçevesinde küresel düzeyde yürütülen faaliyetler ve bu kapsamda oluşturulan “Çalışma Hayatının Geleceği Komisyonu”nun uzun yıllar süren çalışmaları neticesinde ortaya çıktı.

Bildirge, çalışma hayatının tüm kesimlerini ve aktörlerini içine alan ve geleceğin çalışma hayatının insan odaklı bir yapıya kavuşması için herkese sorumluluk veren bir bakış açısını taşıyor.

Özcan, Bildirge’nin içeriği hakkında şu bilgileri verdi:

“İlk olarak, teknoloji başta olmak üzere, çalışma hayatına etki eden dönüşümlerin insan kabiliyetleri üzerinde yaratabileceği olumsuz etkinin bertaraf edilmesi için tüm insanların, değişen iş yaşamına ilişkin fırsatlardan yararlanmaları için kabiliyetlerinin güçlendirilmesine odaklanmaktadır. Bu amaçla;

• herkes için etkin yaşamboyu öğrenme ve kaliteli eğitim olanaklarının sağlanması,
• kapsamlı ve sürdürülebilir sosyal korumaya erişim,
• insanların çalışma hayatları boyunca karşı karşıya kalacakları geçişlerde desteklenmesi için gerekli önlemlerin alınması ve
• hem fırsatlar hem de muamele açısından toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması

konusunda tüm kesimleri birlikte çalışmaya davet etmektedir.

İkinci olarak, Bildirge, geleceğin meydan okumalarına cevap vermek üzere, işle ilgili kurumların güçlendirilmesi gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu çerçevede, temel haklara saygı gösterilmesi, yasal yollarla yahut müzakere ile belirlenmiş yeterli asgari ücretin sağlanması, çalışma sürelerinin azami sınırlarının belirlenmesi ve iş sağlığı ve güvenliğinin geliştirilmesi yoluyla, insana yakışır iş gündemine uygun biçimde tüm çalışanlara yeterli korunmanın sağlanması gerekliliğini vurgulamaktadır.

Bildirge öte yandan, sürekli, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyüme, tam ve verimli istihdam ile herkes için insana yakışır işlerin teşvik edilmesi yoluyla insan odaklı yaklaşımın geliştirilmesi çağrısında bulunmaktadır. Bu amaçla, makroekonomik politikaların, sanayi ve ticaret politikalarının bu hedefleri temel amaç edinmesi, altyapı ve stratejik sektörlere yatırım yapılması, sürdürülebilir işletmelerin ve kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi ve nihayet, dijital dönüşümün çalışma yaşamında ortaya çıkardığı zorluk ve fırsatlara yanıt oluşturacak politika ve önlemlerin alınması çağrısında bulunmaktadır.”

Bildirge, ILO’ya Önemli Görevler Yüklüyor

ILO’nun da gelecekteki misyonunu ve görevlerini ortaya koyma ve yol gösterme amacını taşıyan Bildirge, uluslararası çalışma standartlarının öneminin altını çiziyor.

Özcan, uluslararası çalışma standartlarının çalışma yaşamının değişen örüntülerine cevap vermesi, işçileri koruması ve sürdürülebilir işletmelerin ihtiyaçlarını gözününde bulundurması da geleceğin çalışma hayatını şekillendirmek için son derece önemlidir. Küresel düzeyde çalışma standartlarının bu anlamda gözden geçirilmesi için çalışılırken, ülke düzeyinde de bizler, standartların onaylanması ve etkin biçimde uygulanması için destek olmayı sürdüreceğiz dedi. Üçlü yapının ve sosyal diyaloğun geleceğin çalışma hayatındaki önemine de dikkat çeken Özcan, Bildirge ile de teyid edildiği biçimiyle, kurucu ortaklarının ve sosyal diyalog mekanizmalarının güçlendirilmesi noktasındaki görevini ILO’nun etkinlikle sürdüreceğini kaydetti.

İnsan odaklı yaklaşım konusundaki politika uyumunun sağlanması amacıyla Bildirge, ILO’nun çok taraflı sistemdeki rolünün güçlendirilmesi çağrısında da bulunuyor.

ILO Türkiye Ofisi, Ülkemizin Geleceğin Çalışma Hayatına Hazırlanmasına Destek Olmaya Devam Edecek

Özcan, ILO Türkiye Ofisi olarak, çalışma hayatının geleceği konusunda kurucu ortakları ve ilgili tüm kesimlerle birlikte sürdürdükleri çalışmalarına devam edeceklerini, Bildirge’nin ortaya koyduğu yol haritası çerçevesinde Türkiye’deki çalışma hayatının geleceğin fırsatlarından en üst düzeyde yararlanmasını sağlamak hedefiyle işbirlikleri içinde faaliyetlerine devam edeceklerini belirtti.